وقتی اصطلاح “فیلم هیولایی” را میشنویم احتمالا میدانیم در انتظار چه فیلم هایی هستیم. یک حشره غول‌ پیکر عجیب که در سراسر یک کلان شهر مدرن خرابی به بار می آورد یا یک جانور غیر انسانی که افرادی را تعقیب میکند که آن قدر احمق اند که وارد قلمروی او شده اند. معنای “هیولا” به هر حال معنایی منفیست، اصطلاحیست که وحشت بوجود می آورد. یک هیولا  چیزی است که ما آن را عجیب و ترسناک میدانیم، یک نقص در نظم طبیعی.

تمرکز یک فیلم هیولایی باید بر چیزی غیر انسانی باشد. رفتار انسان ها نیز میتواند غیر انسانی باشد اما هیولا آن طور که در اینجا تعریف میکنیم انسان نیست مگر این که آن انسان به نحوی از نظر فیزیکی دگرگون شده باشد. بر این اساس یک حیوان زمینی ( مثل کوسه در “آرواره ها” یا دایناسور های “پارک ژوراسیک” ) میتواند به خودی خود هیولا باشد، به خصوص اگر به شکلی غیر واقعی غول پیکر نشان داده شود.

بنابراین یک فیلم هیولایی کمی گسترده‌ تر از آن چیزیست که در ابتدا تصور میشود. از نبرد های انسان با دنیای طبیعی ( مانند آرواره‌ ها ) گرفته تا مبارزه با خود سرکوب‌ شده که تقریبا در گرگینه ها دیده میشود. در این فهرست از جانوران غول پیکر گرفته تا بیگانگان حضور دارند. برخی از آن ها شرور هایی بی رحم اند، در حالی که برخی دیگر در واقع قهرمانان فیلم هایشان هستند. این شما و این 10 تا از بهترین فیلم های هیولایی تمام دوران

5 – فرانکشتاین

اگرچه “دراکولا” ممکن است معروف‌ تر باشد، اما اوج دوران طلایی فیلم‌ های هیولایی “یونیورسال” همیشه “فرانکشتاین” بوده است. فیلمی برتر از نظر فنی با بهره مندی از کارگردانی پر جنب و جوش مانند “جیمز ویل” که به نظر میرسد کار کردن در مدیوم صدا کمی برایش راحت تر است. فرانکنشتاین یک شاهکار بی چون و چراست هر چند شاید دو دنباله اولش چندین بار از آن پیشی گرفتند. البته نقطه قوت این فیلم بازی فوق‌العاده “بوریس کارلوف” در نقش هیولاست. این شاید اولین باری بود که بسیاری از مخاطبان چنین نقشی را میدیدند. هیولایی که برای اولین بار در یک فیلم سینمایی ظاهر میشد، برخلاف دنباله‌ هایش “عروس فرانکشتاین” و “پسر فرانکنشتاین” میتوان گفت که واقعا هیچ آنتاگونیستی در فیلم اول وجود ندارد. فرانکشتاین شخصیتی رقت‌انگیز است که به دنیایی حمله میکند که خود او را ساخته. در واقع این نقص‌ های خود بشریت است. از نظر مضمونی فرانکشتاین نسبت به بسیاری از فیلم‌ های هیولایی که بعد از آن ساخته شذند غنی تر است.

4 – Aliens

ایده‌ های “جیمز کامرون” و هر منظره زیبا و نفس‌ گیری که او میسازد تلفیقی از ژانر های sci-fi , horror , adventure , thriller است. فیلم های او با بسیاری از قطعات شگفت‌انگیز و جزئیات انبوه سروکار دارد و ترکیب این موارد باعث رشد نمایی در کار او میشود. یک نمونه موفق این آثار، دنباله ای بر شاهکار ترسناک و تقریبا فمینیستی “ریدلی اسکات” است که کامرون در آن بیشتر حالت‌ های خوشونت‌ آمیز و فمینیستی اسکات را کنار میگذارد تا آن انگیزه را به نقد از سرمایه داری تبدیل کند. ایده ای که در فیلم اول فقط به عنوان سایه ای وجود داشت. کامرون دنیای اسکات را منفجر و وحشت آن را خنثی میکند و هرگز مسائل مربوط به شرکت “Weyland-Yutani” را به مسائل فمینیستی وصل نمیکند اما هرگز از پایمال شدن حقوق زنان نیز چشم پوشی نمیکند. قصه  “ریپلی” ( “سیگورنی ویور” ) در مورد اتفاقی که در فیلم اول در “Nostromo” افتاد مورد تردید شرکت است زیرا او یک زن است و البته به این دلیل که این قصه فاجعه ای برای نقشه های پلید شرکت ایجاد میکند. کامرون در تبدیل ریپلی به یک قهرمان اکشن و مادری تمام عیار که نبرد نهایی اش شامل محافظت از دختربچه ای در برابر یک ملکه بیگانه که خود مادر است میشود کم نگذاشته است. در سلسله مراتب فیلم او زنان به طور پیش فرض در خط مقدم مبارزه بشریت با فضایی ها قرار دارند. “بیگانه ها” فیلمی موفق و باشکوه است. یکی از اولین فیلم‌ هایی یک فرانچایز را باز تعریف کرد.

3 – پارک ژوراسیک

پارک ژوراسیک، در سال 1993 یک دستاورد در فیلمسازی بود. فیلمی که مانند “جنگ ستارگان” جهشی کوانتومی در جلوه های بصری و CGI بوجود آورد. با این حال مهمترین آن ها پیشرفت های CGI بود. پارک ژوراسیک چه خوب چه بد احتمالا اولین لحظه در افسانه مدرن AAA هالیوودی است که در آن مخاطب میتواند به موجوداتی مبتنی بر CGI نگاه کند و به راحتی آن ها را به عنوان بخشی از قصه بپذیرد. پارک ژوراسیک یکی از بزرگ‌ ترین ماجراجویی های “استیون اسپیلبرگ” است؛ همان چیزی که از یک بلاک‌ باستر انتظار داریم. اصطلاحی که از فیلم آرواره‌ ها به بعد به مجموعه‌ ای از فیلم‌ ها اشاره میکند که قرار است با شگفت‌ زده شدن ما موفق شوند. پارک ژوراسیک این کار را به گونه‌ ای انجام داد که پس از آن انتظارات از هر بلاک باستر زیاد شد.

2 – Gojira

در اوایل فیلم “Godzilla” قبل از این که هیولا در جزیره “اودو” دیده شود، یک ماهیگیر محلی به خبرنگار درباره فیلمی که در حال تماشای آن هستند توضیح میدهد که این آخرین بقایای باقیمانده از فرهنگی عجیب در ژاپن است که مردم آن را اجرا میکرده‌ اند. به این صورت که دختر جوانی را برای جانوری خطرناک که در دریا زندگی میکند قربانی میکنند تا باعث رفع گرسنگی هیولا تا قربانی بعدی شوند و  برای صید ماهی باقی بماند. این فیلم هیولایی فوق‌العاده ساخته “Ishiro Hondo” اولین مورد در نوع خود در ژاپن است. پر هزینه‌ ترین فیلمی که در تاریخ این کشور تا آن زمان ساخته شده بود با وجود آن که حتی یک دهه از بمباران اتمی “هیروشیما” و “ناکازاکی” نگدشته بود. پس از بیست و چند حادثه مختلف در ژاپن در آن سال ها، مراسم های عجیبی مثل این به طرز شگفت‌ آوری یادآور آسیب‌ های مداوم آن ها در زمانیست که بقیه مردم دنیا راحت زندگی میکرده اند. همانطور که در مقاله هایی درباره این فیلم گفته میشود، بسیاری از تصاویر فاجعه‌بار Honda در فلسفه طبیعی، نمادی از آسیب ژاپن در جنگ جهانی دوم است. بعد از حملات آمریکایی‌ ها در سال 1945، یک نگاه گذرا به تخریب‌ های هولناکی که توسط این جانور شکل گرفته کاملا آشنا بود. به ویژه وقتی که آمریکا و روسیه در اوایل دهه 1950 بمب‌های خود را در اقیانوس آرام آزمایش میکردند و باعث بیماری ژاپنی ها میشدند , با این حال Godzilla یک فیلم علمی تخیلی است از شرارت های یک دانشمند دیوانه و گودزیلایی در قالب یک انسان با چشم بند و لباس دایناسور پلاستیکی بر روی یک پل که در حال چرخش است.

1 – آرواره ها

صرف نظر از این که چگونه این فیلم را ژانر بندی میکنید، نمیتوان انکار کرد که “Jaws” یک اثر درخشان در کنار باقی کار های به یاد ماندنی اسپیلبرگ همچون پارک ژوراسیک و “E.T” است. با این تفاوت که ضعیف‌ تر بوده و ظاهری کمتر اجتماعی نسبت به دو اثر فوق دارد که این ضعف ها در واقع یه نفع فیلم تمام میشوند. در طول سال‌ ها مطالب زیادی در مورد Jaws که فیلمی با مشکلات فنی در حین ساخت بوده منتشر شده؛ مانند قصه ای که در ابتدا خواستار سکانس های بیشتری از کوسه مکانیکی بوده، اما انیماتوریست کارگردان را به اجبار از این کار بازمیداشته و در نهایت باعث شده است که تاثیرات ظاهری به بالاترین حد برسند. اما اولین باری که ( “Martin Brody” ( “Roy Scheider” آرواره‌ های واقعی جانور را میبیند و خود را داخل دریا می‌ اندازد یکی از بهترین و فریاد برانگیزترین سکانس های تاریخ سینماست. چنین شوکی در هیچ فیلم دیگری با موضوع کوسه‌ وجود ندارد. در نهایت Jaws با شخصیت‌ های به یاد ماندنی به یک فیلم عالی و ترسناک‌ تبدیل میشود.

ترجمه ای از طناز رجبعلی